Lào Cai với nhiều đặc sản của núi rừng như đào dọ, mận tam hoa, rau cải mèo . . . và cũng không thể kể đến đặc sản “lợn cắp nách”, cái tên nghe có vẻ kỳ kỳ liệu đây có phải giống lợn của người dân tộc Sapa Lào Cai không, nếu không thì tại sao lại có cái tên như vậy ?
Những con lợn thông thường được nuôi thả rông trong vườn, không chuồng trại, không chăm bẵm mà gần như hoàn toàn ‘tự sinh tự diệt’. Khi lớn lớn một chút, những đồng bào dân tộc người Mông sẽ bắt cho vài gùi đeo lên lưng hoặc thậm chí con nào bé quá cắp luôn vào nách để mang ra chợ bán. Vì thế, nó có cái tên vô cùng độc là lợn cắp nách.
Giống thịt lợn cắp nách Sapa, thường thì sau khi lợn mẹ sinh ra lợn con, chúng được thả rông mặc cho mưa nắng, không có chuồng trại, không được chăm sóc, những con lợn phải tự kiếm thức ăn từ những cây củ dại ở ngoài vườn, rừng… thỉnh thoảng mới được cho ăn những bắp ngô, củ sắn. Sớm phải thích nghi với môi trường sống, nên những con lợn “cắp nách” có sức đề kháng rất tốt, sống khoẻ mạnh như những con thú hoang.
Lợn cắp nách thường có thịt khá nạc, cực kỳ ít mỡ và thơm chứ không hôi như lợn được nuôi bằng cám tăng trọng, chúng chạy nhảy nhiều nên thịt săn chắc. Lợn cắp nách lúc được bắt đi thường rất nhỏ, phổ biến có cân nặng hơn 10kg, con to lắm mới được 20kg còn con bé thậm chí chưa được 10kg nên thịt cực kỳ ngọt và mềm.
Lợn cắp nách được các đầu bếp ở đây chế biến thành nhiều món như lợn luộc, xào, nấu măng, quay nguyên con, xiên nướng… Nếu có cơ hội ghé qua thưởng thức ẩm thực Sapa thì đừng nên bỏ lỡ cơ hội gọi một đĩa lợn cắp nách nướng nguyên con. Để có được món lợn cắp nách hoàn hảo không thể thiếu lá nhội và hạt dổi hoặc hạt xẻn. Những thứ gia vị độc đáo này được nháo nhào cùng muối , ớt xanh tạo nên một thức chấm duy nhất , những miếng thịt ba chỉ hó háy những khúc lòng mà thiếu đi gia vị này coi như mất đi một phần hương vị.
Miếng thịt lợn cắp nách nướng vàng ruộm, da giòn và dai còn thịt thì mềm và ngọt uống với chén rượu táo mèo cay cay thơm lừng thì đúng là không còn món nào ở đất rừng Tây Bắc có thể ngon hơn.
